Opublikowane przez: Aneta Aniszewska, dnia: 27 kwietnia 2020
Tematyka kompleksowa dla 5 latków – „Motyle”
27.04 – 30.04.2020
„Dbamy o przyrodę”
Pani Danuta Pikulska
1. ”Czysta woda zdrowia doda – rozmowa inspirowana wierszem J. Papuzińskiej – „Chora rzeka”, połączona z eksperymentowaniem.
– Czy każdą wodę można pić?
– Co może świadczyć, czy woda jest czysta czy brudna?
Wypowiedzi dzieci.
Posłuchajcie wiersza:
Śniła się kotkowi rzeka,
wielka rzeka pełna mleka…
Tutaj płynie biała rzeka.
Jak tu pusto!
Drzewo uschło…
Cicho tak-
ani ptak, ani ważka, ani komar, ani pąk,
ani gad, ani płaz, ani ślimak,
ani żadna wodna roślina,
ani leszcz, ani płoć, ani pstrąg,
nikt nie żyje tutaj,
bo rzeka jest zatruta.
Straszny napis „ZAKAZ KĄPIELI”.
Mętny opar nad wodą się bieli.
Chora rzeka nie narzeka, tylko czeka…
Rozmowa na temat wiersza
– Co śniło się kotkowi?
– Jakiego koloru była rzeka?
– Dlaczego rzeka była biała?
– Co działo się z przyrodą przy białej rzece?
– Dlaczego w takiej rzece nie wolno się kąpać?
– Na co może czekać rzeka?
Woda to związek chemiczny, który może występować w stanie ciekłym, gazowym (para wodna) i stałym (lód). Woda jest niezbędnym składnikiem pokarmowym dla wszystkich organizmów na Ziemi. Bez wody człowiek przeżyje znacznie krócej niż bez jedzenia. Dla roślin i zwierząt niebezpieczne są okresy długotrwałych opadów i powodzi, a także suszy, które często zdarzają się wiosną i latem. Woda może być słona lub słodka. Słoną wodę zawierają oceany, w których jest zgromadzona większa część wody występującej na Ziemi. Słodkiej wody dostarczają nam głównie rzeki i jeziora. W wielu przypadkach słodka woda musi być uzdatniana, aby mogła być wykorzystana do bezpośredniego użytku przez człowieka, np. do picia i do mycia się.
• Poznanie wiadomości na temat zanieczyszczeń zawartych w wodzie i ich wpływu na środowisko.
Przygotuj: słoik z wodą z kałuży, miska, czysta woda, olej, pióro, szklane naczynie, słoik, gaza, woda zanieczyszczona kamykami, patyczki, trawę i piasek.
1. Badanie wody z kałuży.
Dzieci oglądają słoik z wodą z kałuży. Obserwują, co w niej pływa. Mówią, jaka jest ta woda. Pytamy dzieci:
– Skąd się bierze woda w kałuży?
– Dlaczego woda w kałuży jest zanieczyszczona?
Informujemy dzieci, że padający deszcz łączy się z zanieczyszczeniami z powietrza (np. z dymem wydobywającym się z kominów) i opada na ziemię.
Wyjaśnienie pojęcia „kwaśny deszcz” i jego negatywnego wpływu na środowisko.
Kwaśnymi deszczami nazywamy opady atmosferyczne o odczynie kwaśnym. Kwasy tworzą się w wyniku reakcji wody z utrzymującymi się w powietrzu zanieczyszczeniami i gazami, takimi jak: tlenki azotu, dwutlenek węgla, i dwutlenek siarki, powstałymi m.in. w wyniku spalania paliw, produkcji przemysłowej czy wybuchów wulkanicznych.
• Badanie wody zanieczyszczonej olejem.
Wlewamy do miski czystą wodę, a następnie trochę oleju. Dzieci obserwują, jak olej utrzymuje się na powierzchni wody. Następnie zanurzamy w misce pióro i je wyjmujemy. Dzieci obserwują, jak olej osadził się na piórze. Pomagamy dzieciom w dojściu do wniosku, że olej pływa na powierzchni, ponieważ jest lżejszy od wody. Pióro po wyjęciu z wody zmieszanej z olejem jest posklejane. Wyjaśniamy dzieciom, że oceany i rzeki, na których powierzchni pływają zanieczyszczenia oleiste, takie jak np. ropa naftowa, są niebezpieczne dla zwierząt, zwłaszcza ptaków, ich pióra sklejają się i robią cięższe, co uniemożliwia latanie i ptaki giną.
• Oczyszczanie wody.
Stawiamy słoik bez wieczka z umocowaną na jego powierzchni gazą (filtrem) oraz szklane naczynie z wodą zanieczyszczoną kamykami, patyczkami, trawą, i piaskiem. Przelanie przez rodzica zanieczyszczonej wody do słoika przez gazę. dzieci obserwują, jak zanieczyszczenia zatrzymują się na gazie. Dochodzą do wniosku, że filtr zatrzymuje zanieczyszczenia – oczyszcza wodę.
Ludzie dostrzegli niekorzystny wpływ zanieczyszczenia wody na środowisko i postanowili ją oczyścić.
Wyjaśnienie słowa – ściek. Pokazanie dzieciom zdjęcia oczyszczalni ścieków.
Załączniki na dole strony.
• Burza mózgów.
– W jaki sposób możemy chronić wodę?
– W jaki sposób możemy oszczędzać wodę?
– Co możemy zrobić, aby nie zabrakło wody?
Przykłady sposobów oszczędzania wody.
– gromadzenie wody deszczowej i podlewanie nią roślin w ogrodzie,
– branie prysznicy zamiast kąpieli w wannie,
– dokręcanie kranu przed wyjściem z łazienki,
– wprowadzenie liczników do mierzenia zużycia wody i płacenie za zużytą wodę,
– budowanie oczyszczalni ścieków.
Wykonanie ćwiczeń s.70-71.
Opowiedzcie co się dzieje na obrazku. Następnie rodzic czyta tekst, a wy nazwy obrazków.
– Rysujcie szlaczek po śladach.
– Co słyszycie na początku nazw tych obrazków? Obok dwóch w każdym szeregu narysuj trzeci, którego nazwa zaczyna się tak samo np. (rower, róża, rama), (słońce, samochód), (hulajnoga, hak).
– Przyklej taki sam wyraz z naklejek.
2. „Piękno przyrody – wprowadzenie wiersza M. Buczkówny – „Tylko jeden raz”
Posłuchaj wiersza na podstawie ilustracji w książce s. 72-73.
Chcą żyć, jak i ty żyjesz,
wszystkie na świecie zwierzęta –
i mrówki, i żabki, i żmije,
i pszczoła wiecznie zajęta.
I paź królowej – motyl,
niech fruwa tęczowo złoty,
niech ślimak środkiem dróżki
pełznie, wystawia różki…
Przypatrz się z bliska dżdżownicy,
biedronce, jak kropki liczy,
jaskółce, jak gniazdo kleci,
jak pająk rozsuwa sieci.
Niech skacze pasikonik,
niech świerszczyk w trawie dzwoni…
Dla nich kwietnie łąka, dla nich rośnie las,
jak i ty – żyją tylko raz.
Po wysłuchaniu wiersza i obejrzeniu ilustracji:
– Wymieńcie nazwy zwierząt z wiersza.
– Zaznaczcie te zwierzęta na ilustracji kolorowymi kółkami odszukanymi wśród naklejek.
– Czy dostrzegasz piękno przyrody?
Dzieci wypowiadają się swobodnie. Wyjaśnienie dzieciom, że – podobnie jak ludzie – także rośliny i zwierzęta mają tylko jedno życie. Dlatego należy szanować przyrodę i każde żywe stworzenie.
• „ Biedronka” – praca z papieru.
Potrzebujemy: Kartę pracy z elementami biedronki, 6 rurek do napojów, papierowy talerz lub koło wycięte z papieru, czarną farbę plakatową, klej, nożyczki, taśmę klejąca.
– Pomaluj zewnętrzną część papierowego talerza czarną farbą plakatową i poczekaj, aż wyschnie.
– Wytnij elementy z karty do wycinania – skrzydła i głowę. Przyklej je na czarnej części talerza.
– Po drugiej stronie talerza przyklej rurki do napojów, kierując się instrukcja fotograficzną.
– Odwróć biedronkę i ustaw ją na nóżkach z rurek.
• Wykonaj ćwiczenie s.76-77.
Obejrzyjcie zdjęcia i powiedzcie, za co cenimy las?
– Rysuj po śladzie bez odrywania kredki od kartki.
– Opowiedzcie, co robią dzieci przedstawione na obrazkach. Odszukaj wśród naklejek wyrazy – tak, nie.
Wyraz – tak naklej na obrazkach, gdzie dzieci postępują właściwie, a wyraz nie- tam gdzie dzieci niszczą przyrodę.
– Rysuj szlaczek po śladzie.
3. „Piękno wokół nas” – zajęcia plastyczne
• Na podstawie wysłuchanych wierszy i własnych doświadczeń narysuj lub namaluj, jak pięknie jest lub chciałbyś żeby było wokół nas.
• Quiz Czy jestem przyjacielem przyrody?
Rodzic zadaje pytania, a dzieci odpowiadają:
– Śmieci wyrzucamy byle gdzie.
– Po umyciu rąk zakręcamy dokładnie kran.
– Zużytą baterię wrzucamy do pojemnika po szkle.
– Po zjedzeniu batonika papierek wyrzucamy do kosza.
– Widząc ślimaka na chodniku, omijam go.
– Spacerując po parku, łamiemy gałązki i zrywamy kwiaty.
– Zbierając makulaturę ratujemy drzewa i oszczędzamy energię.
• Burza mózgów na temat: W jaki sposób możemy dbać o przyrodę?
Przykłady zasad:
– Śmieci wyrzucamy do kosza.
– Segregujemy odpady, wrzucając je do odpowiednich pojemników.
– Używamy toreb wielokrotnego użytku.
– Oszczędzamy papier.
– Nie łamiemy gałęzi.
– Chodzimy po chodnikach.
– Nie depczemy roślin.
– Nie zrywamy roślin, które są pod ochroną.
– Sadzimy drzewa i kwiaty.
4. „Poznajemy rozwój żaby” na podstawie historyjki obrazkowej połączonej z ćwiczeniami matematycznymi.
•Poznanie i opisywanie wyglądu żab.
Zdjęcia przedstawiające różne gatunki żab, np., żaby jeziorowe, żaby wodne, żaby śmieszki, żaby moczarowe, żaby dalmatyńskie, żaby trawne.
Zdjęcia żab na dole strony w załącznikach.
Żaby to rodzina płazów bezogonowych. W Polsce spotykamy żaby jeziorowe, żaby wodne, żaby śmieszki, żaby moczarowe, żaby dalmatyńskie, żaby trawne. Mają długi język, którym łowią pożywienie. Charakterystycznym elementem ich budowy są też wydłużone tylne kończyny przystosowane do wykonywania skoków. Żaby lubią wygrzewać się na słońcu, częściowo zanurzone w wodzie lub na słonecznym brzegu. Gdy jest im gorąco – kąpią się, jedzą owady (osy, mrówki, muchy…), pająki, małe ryby, ślimaki. Są pożywieniem jeży, dużo mniej chętnie jedzą je bociany(w czasie karmienia młodych zdarza się im łapać żaby).
• Opowiadanie wraz z rodzicem jak rozwija się żaba na podstawie historyjki obrazkowej s. 74.
Wykonanie ćwiczenia s.75.
– Dorysujcie żaby w stawach tak, żeby w każdym było ich po sześć. Przeliczanie żab w każdym stawie.
– Dokończ rysować żabki wg wzoru i pokoloruj je.
5. „Segregujemy śmieci” – zabawy inspirowane opowiadaniem M. Strękowskiej – Zaremby – „Kosz”.
Dzieci otwierają książkę (s.66 – 67) i słuchają opowiadania czytanego przez rodzica.
Naprzeciwko budynku szkoły, między blokami leżał park miejski. Wiosną zazielenił się pośród białych budynków jak morze o połyskliwych wodach. W samym środku parku była fontanna, a dokoła niej stały ławki dla zmęczonych spacerowiczów. Obok jednej z ławek znajdował się kosz na śmieci. Nie różnił się niczym od innych kosz w parku. Wisiał na metalowym stojaku, więc czasami, gdy wiał silny wiatr kołysał się, zgrzytając cicho.
Pewnego słonecznego dnia Grzesiek i Piotrek wracali ze szkoły przez park. Grzesiek poczęstował kolegę gumą do żucia. Piotrek podziękował. Obaj odwinęli gumy, ale tylko Grzesiek wrzucił papierek do kosza, Piotrek zaś rzucił swój papierek na chodnik. Rozległo się nieprzyjemne zgrzytnięcie, jednocześnie coś błysnęło przed oczami Piotrka. Wydawało się mu, że kosz spojrzał na niego groźnymi, wężowymi ślepiami. Chłopiec zajrzał nawet do środka, żeby sprawdzić, czy w koszu nie ukryło się jakieś zwierzę. Na dnie leżał tylko papierek wrzucony przez Grzesia.
– Czego tam szukasz? – zdziwił się kolega.
– Własnego rozumu – Piotrek zażartował sam z siebie.
W ciągu kolejnych dni przechodziło obok kosza wiele osób. Większość z nich postępowała ze swoimi śmieciami jak Grzesiek, ale niestety, byli i tacy śmieciarze jak Piotr. Nawet nie patrzyli, gdzie rzucają papierki, kartony czy butelki. Ania, ładna brunetka z zadartym nosem, rzuciła karton po soku w krzaki za koszem. Wojtek, wysoki jak koszykarz, rzucił torebkę po orzechach pod nogi. Jeden pan w kraciastych spodniach wrzucił foliową torebkę między kwiaty na rabatce. Kosz zgrzytał raz po raz, ale kto by się przestraszył zgrzytających zawiasów zwykłego kosza na śmieci.
Nocą jednak wszystkim, którzy śmiecili w parku, przyśnił się kosz. Łypał na nich zimnymi oczami zrywał się z metalowego stojaka i zmieniał ich sny w przerażające koszmary. Panu w kraciastych spodniach przyśniło się, że ogromna, sprasowana kula śmieci wielkości piętrowego budynku toczy się wprost na niego, a on nie może się ruszyć. Wojtka, wysokiego jak koszykarz, sen uwięził w labiryncie, którego jedyne wyjście zasypały zwały śmieci. Anię, ładną brunetkę z zadartym nosem, oblazły śliskie larwy owadów. które wysypały się z przepastnego kosza z jej snu. To było straszne przeżycie! Kosz ze snu Piotrka zmienił się w gigantyczną, włochatą stonogę. Jej przerażająca paszcza rozwarła się nagle, Piotrek wrzasnął: „Ratunku!” i spadł z łóżka na twardą podłogę.
Sny powtarzały się wielokrotnie. Osoby, które zaśmiecały park, zapamiętały je bardo długo i nigdy więcej nie wyrzucały śmieci pod nogi, w trawę czy w krzaki. Nawet wtedy, gdy w parku wymieniono kosze na nowe, nie chciał ryzykować i zawsze wrzucały śmieci tam, gdzie ich miejsce. Każdy śmieć przypominał im koszmarne sny, których mogli uniknąć, gdyby dbali o czystość i porządek.
Rozmowa na temat opowiadania i ilustracji w książce.
Dzieci odpowiadają:
– Co robili ludzie ze śmieciami w parku?
– Ile koszy śmieci znajdowało się w parku?
– Co wyobrażały sobie osoby spacerujące po parku?
Wykonać ćwiczenie s.78-79.
– Dlaczego powinniśmy segregować śmieci?
– Czy słyszeliście o recyklingu?
Recykling to proces ponownego wykorzystania odpadów – wykonywanie nowych rzeczy ze starych. Jeśli zbierzemy razem odpady szklane lub metalowe, to po przerobieniu znów będą szkłem lub metalem (zachęcam dzieci i rodziców do segregowania odpadów w domu).
– Narysuj pod pojemnikami odpowiednie przedmioty, które do nich wkładamy.
– Spróbuj wyjaśnić znaczenia tych znaczków.
• Zaprojektuj na kartce wzór, który umieściłbyś na torbie ekologicznej.
• Olek z Adą i mamą założyli zielnik, żeby poznać bogactwo roślin, o które trzeba dbać i które należy chronić. W ich zielniku jest też mniszek pospolity. Posłuchajcie, co mówi o sobie mniszek. Odszukaj wśród naklejek zdjęcia i naklej je w odpowiednich miejscach. Opowiedz, jak rozwija się mniszek pospolity, wskazując odpowiednie zdjęcia.
Zachęcam dzieci i rodziców to założenia wspólnego zielnika.
Załączniki: